Cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit

De samenleving digitaliseert en het plegen van strafbare feiten met behulp van informatietechnologie (ICT) is een groeiend fenomeen. Hacking, phishing, cyberpesten, sexting en gedigitaliseerde criminaliteit zijn veelvoorkomende verschijnselen.


Cybercrime omvat strafbare feiten die worden gepleegd via een ICT middel én die gericht zijn op een ICT middel. Gedigitaliseerde criminaliteit zijn strafbare feiten waarbij gebruik gemaakt wordt van een ICT middel.

In onze Veiligheidsstrategie ligt de focus op cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit. Er is zowel internationaal, nationaal als lokaal veel aandacht voor het onderwerp ‘cyber’. Tegelijkertijd is er nog geen pasklaar antwoord op wat het precies is, hoe en door wie deze criminaliteit het beste aangepakt kan worden. Daarnaast moeten inwoners en bedrijfsleven nog wennen aan deze nieuwe vormen van criminaliteit: onwetendheid en digitale gemakzucht is koren op de molen van criminelen!

Feiten en achtergrond

  • CBS Cybersecuritymonitor 2019

    • Datum:12/09/2019
    • Auteur:Centraal Bureau voor de Statistiek
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:47
  • Eindverslag Projectgroep Aanpak digitale criminaliteit Oost-Nederland

    Eind 2017 organiseerden het Openbaar Ministerie en de politie ‘keukentafelgesprekken’ over het thema cybercrime. Daar ontstond het idee om samen met de gemeente Nijmegen een pilot te starten voor het uitwerken van een barrièremodel tegen accountovername 1. Deze vorm van digitale criminaliteit komt vaak voor en heeft ook een grote maatschappelijk impact. Bovendien zijn er tijdens de verschillende fases van het criminele proces zowel preventief als repressief volop interventies mogelijk. Dat maakte het interessant om met de pilot te onderzoeken of er een maatschappelijke alliantie mogelijk zou zijn met ondernemers ten behoeve van awareness en preventie, waarvoor de Projectgroep aanpak digitale criminaliteit Oost-Nederland werd opgericht, bestaande uit vertegenwoordigers van het Openbaar Ministerie Arrondissementsparket Oost-Nederland, de Eenheid Oost-Nederland van de politie en de gemeente Nijmegen (afdeling Veiligheid).

    • Datum:10/10/2019
    • Auteur:Projectgroep Aanpak digitale criminaliteit Oost-Nederland
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:7
  • Rapport: Slachtofferschap van online criminaliteit

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:NSCR
    • Documenttype:.PDF
    • Aantal pagina’s:186
  • Rapport: Cyberdaders uniek profiel, unieke aanpak

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:WODC
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Rapport: Voorbereiden op digitale ontwrichting

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:WRR
    • Documenttype:.PDF
    • Aantal pagina’s:14
  • NCTV Cybersecuritybeeld Nederland 2020

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:NCTV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Niet bevoegd, wel verantwoordelijk?

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Agenda Digitale Veiligheid 2020-2024

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:VNG
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Nationaal Cybersecurity Bewustzijnsonderzoek 2019

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:Alert Online
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • VNG Inventarisatie cyberveiligheid

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:VNG
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Onderzoek senioren en veiligheid

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:KBO-PCOB
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Burgemeesters in cyberspace

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:NHL Stenden Hogeschool en Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Een verkenning naar de governance ten aanzien van Cybercrime in Oost Nederland - Masterthesis

    In opdracht van het Veiligheidsnetwerk Oost-Nederland heeft Jelle Kuiper onderzoek gedaan naar de verschillende vormen bedrog en diefstal binnen cybercrime, de betokken actoren en de factoren voor een succesvolle samenwerking. Het betrof een afrondende master-thesis ter afronding van de master bestuurskunde (specialisatie Besturen van Veiligheid) aan de Raboud Universiteit in Nijmegen.

    • Datum:01/12/2020
    • Auteur:Jelle Kuiper
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:0
  • Handout Cyber politie Oost-Nederland

    • Datum:15/07/2021
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0

Praktische hulp

  • Brief Nijmegen aan RVO - pilot weerbaarheid digitale criminaliteit

    In 2018 heeft de Nijmeegse gezagsdriehoek opdracht gegeven voor een pilot om de weerbaarheid tegen digitale criminaliteit te versterken. Daarbij is dooreen projectgroep, bestaande uit het OM, de politie (DRIO) en afdeling Veiligheid van de gemeente Nijmegen, onderzocht hoe het hacken van gebruikersaccounts bij webwinkels en telecombedrijven, gericht op het verkrijgen van goederen, kan worden tegengegaan.

    • Datum:10/10/2019
    • Auteur:Gemeente Nijmegen
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:1
  • Veilig gebruik van smartphones en tablets

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:NCSC
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Veilig wifi onderweg

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:NCSC
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Wat willen internetcriminelen van jou

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:Fraudehelpdesk
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Minigids veilig online

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:Consumentenbond
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Checklist Digitaal Veilig

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0

Goede voorbeelden

  • Bijlage bij brief Nijmegen aan RVO - Beschrijving Hacking webshopaccounts

    Beschrijving Hacking van webshopaccounts; onderdelen voor het barrièremodel

    • Datum:10/10/2019
    • Auteur:Gemeente Nijmegen
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:8
  • Factsheet cybercrisis oefening (Leeuwarden)

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Factsheet cyber to go roadshow (Leeuwarden)

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Factsheet digitale wijkambassadeurs 2.0 (Breda)

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Factsheet hack-check (Almere)

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Digitaal vaardige jongeren inzetten voor politiewerk

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:Tijdschrift voor de Politie
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Cyber24 unieke escape experience over online gedrag

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Factsheet campagne Echt-Nep (Rotterdam)

    • Datum:29/09/2020
    • Auteur:CCV
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Naar een interventie tegen geldezels. Een pilot in de gemeente Haarlem

    • Datum:03/12/2020
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0

Praktische documenten

  • Factsheet Meldpunten online fraude

    Waar kun je terecht voor passende hulp bij online fraude? Er zijn in Nederland diverse organisaties waar slachtoffers van online fraude melding kunnen doen. Dat betekent dat de situatie van het slachtoffer bepaalt waar hij melding moet doen of de best passende hulp kan krijgen. Maar hoe kom je er als medewerker van zo’n meldpunt achter naar welk meldpunt je doorverwijst voor de best passende hulp? 

    • Datum:17/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:PDF
    • Aantal pagina’s:0

Flyers Cyberweerbaarheid

  • Jongeren - cybercriminaliteit

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Jongeren - geldezels

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Jongeren - sextortion

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • MKB - cybercriminaliteit

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • MKB - Phishing

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • MKB - Ransomware

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Senioren - cybercriminaliteit

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0
  • Senioren - Social Engineering

    • Datum:20/11/2023
    • Auteur:
    • Documenttype:
    • Aantal pagina’s:0

Veiligheidsprofessionals kunnen gebruik maken van meer praktische hulp door te registreren.

ACCOUNT AANVRAGEN

Handige links

  • Cyberweerbaar NL

    Cyberweerbaar NL zet zich in voor een cyberweerbaar Nederland. Onze focus ligt op het gedrag en de houding van mensen. Wij brengen in kaart welke gedrags-en houdingsaspecten cyberweerbaarheid beïnvloeden en hoe organisaties deze aspecten kunnen verbeteren.

  • Actiedag Echt niet vandaag

    Sluit je aan en doe mee op de actiedag op 2 april 2024!

  • Fraudehelpdesk

    De Fraudehelpdesk biedt fraudeslachtoffers een helpende hand door hen te adviseren en naar de juiste instantie te verwijzen. Daarnaast proberen ze slachtofferschap te voorkomen door burgers en bedrijven bewust te maken van fraude-risico’s en praktische tips te geven over hoe zij die risico’s kunnen beperken. Door het registreren van de fraudemeldingen houden ze zicht op de laatste ontwikkelingen en kunnen ze anderen daar direct voor waarschuwen

  • Programma Digitale Veiligheid VNG

    Blijf op de hoogte van wat er binnen het programma Agenda Digitale Veiligheid gebeurt. Doe mee op digitaleveiligheid.pleio.nl/ Je vindt hier alle online bijeenkomsten, kunt aan de slag in een (online) werkgroep en kunt ook publicaties bekijken. Meer leren? Bekijk de trainingen in het VNG leeraanbod.

  • HackShield

    Een spel over de gevaren van internet waarbij kinderen leren zich te wapenen tegen cybercriminaliteit en skills ontwikkelen om deze gevaren tegen te gaan.

  • CyberSchool

    Een stichting die de cyberweerbaarheid van kinderen en jongvolwassen beoogt te verhogen door constante voorlichting en educatie.

  • Test: hoe alert ben jij online?

    Benieuwd naar hoe alert jij online bent? Test je cyberskills!

  • Test de cyberweer­baar­heid van jouw bedrijf

    Ben je benieuwd of jouw onderneming de basis op orde heeft op het gebied van digitale veiligheid? Doe dan hier de Basisscan Cyberweerbaarheid!

  • Veilig Internetten

    Veilig internetten is een website waar mensen tips, tricks en praktische stap voor stap uitleg kunnen vinden over wat zij kunnen doen en laten om veilig te internetten. Ze vinden er tips hoe ze veilig omgaan met hun online privacy, hoe ze veilig gebruik maken van wifi, wat ze kunt doen en laten op sociale media, en ze vinden er uitleg over hoe zij kinderen helpen veilig online te zijn. Deze site is bedoeld voor iedereen met vragen over veilig gebruik van internet.